Azzedine Alaïa 1940 –2017: The Couturier -

Έχει θέση η σύγχρονη μόδα σε ένα μουσείο design; Η εξαιρετική έκθεση Azzedine Alaïa: The Couturier που φιλοξενείται αυτές τις μέρες στο Design Museum στο Kensington του Λονδίνου, αποδεικνύει περίτρανα πως ναι!

Η έκθεση προβάλλει το έργο του γιγαντιαίου στο ταλέντο-μικροσκοπικού στο ύψος Τυνήσιου σχεδιαστή, όχι σαν μια ακόμη αναδρομική έκθεση, αλλά σαν ένα διάλογο ανάμεσα στη γλυπτική και τη ραπτική που αφηγείται την αγάπη του Alaïa για τη μόδα, τη θηλυκότητα και τη φιλία.

Ιστορίες της ζωής και του έργου του, μαζί με κομμάτια που επέλεξε ο ίδιος σε συνεργασία με τον Mark Wilson, επιμελητή του Μουσείου Groninger, καλύπτουν μία γεμάτη συγκινήσεις καριέρα, από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 μέχρι τα τελευταία αριστουργήματα πριν τον ξαφνικό θάνατό του τον Νοέμβριο του 2017.

Πάνω από εξήντα κομμάτια, κάποια σπάνια και πρωτοεμφανιζόμενα στα μάτια του κοινού και κάποια άλλα εικονικά και πολυφωτογραφημένα, ξαναδουλεύτηκαν στο Παριζιάνικο ατελιέ ώστε να επιμηκυνθούν για να ντύσουν τα ειδικά κατασκευασμένα διάφανα μανεκέν της έκθεσης, που στέκουν σαν πανύψηλες Αμαζόνες μπροστά στους επισκέπτες. Ανάμεσά τους, το θρυλικό λεοπάρ, η ζώνη- κορσές, το φόρεμα-επίδεσμος και το διάτρητο δερμάτινο μπούστο, τοποθετημένα μπροστά από οθόνες και αρχιτεκτονικές κατασκευές που σχεδίασαν ειδικά για την έκθεση στενοί φίλοι και συνεργάτες του σχεδιαστή, επιδεικνύουν την καταπληκτική τεχνική του Alaïa.

Το υπερβολικό ύψος των μανεκέν ενισχύει την απήχηση που είχαν τα ρούχα αυτά στις γυναίκες. Σχεδιασμένα και κατασκευασμένα με καλοδουλεμένες λεπτομέρειες ώστε να κολακεύουν, τα φορέματα του Alaïa τις έκαναν να δείχνουν ωραιότερες από ποτέ. Αυτή η προσέγγιση στάθηκε πέρα από τα εφήμερα trends και την εμπορικότητα και κέρδισε έναν σεβαστό κατάλογο πελατών, από την Greta Garbo και την Grace Jones, ως την Michelle Obama, την Lady Gaga και την Rihanna. Όπως το έθεσε η Naomi Campbell, “κανένα άλλο φόρεμα δεν μπορεί να κάνει μια γυναίκα να φαίνεται και να αισθάνεται τόσο όμορφη όσο ένα φόρεμα Alaïa, επειδή αγκαλιάζει τέλεια το γυναικείο σώμα”.

Σε αντίθεση με πολλούς από τους σύγχρονούς του, ο Alaïa «έχτιζε» προσωπικά κάθε ρούχο στο χέρι. Από το πατρόν και το fitting ως το κόψιμο στον πάγκο και τις τελευταίες πονταρισιές, ο εμμονικά τελειομανής σχεδιαστής επέμενε να ελέγχει τα πάντα. Η περιβόητη αυτή τελειομανία του τον έκανε αιώνιο αουτσάιντερ της βιομηχανίας μόδας καθώς ποτέ δεν υπέκυψε στις πιέσεις των deadlines των fashion weeks και επέμεινε να δουλεύει με το δικό του χρονοδιάγραμμα και με shows που έκανε σε κλειστούς κύκλους, μόνον όταν ο ίδιος ένιωθε έτοιμος. Φωτογραφίες που απεικονίζουν την δημιουργική διεργασία στο ατελιέ του Alaïa αποκαλύπτουν όλες αυτές τις πλευρές, μαζί με προσωπικά στιγμιότυπα της καθημερινότητας που μοιράζονταν γενναιόδωρα με τους αφοσιωμένους συνεργάτες του.

Αλλά είναι κυρίως τα ρούχα και αυτή η τόσο ξεχωριστή αισθησιακή τους δύναμη που ανυψώνει την έκθεση πάνω από μια μονοδιάστατη ακαδημαϊκή εξέταση. Δεν υπάρχει άνθρωπος που θα σταθεί στο απίστευτης τεχνικής μαύρο φόρεμα με τα χοντρά χρυσά φερμουάρ και δεν θα σκεφτεί τον αντίκτυπο που θα είχε η γυναίκα που το φόρεσε όταν μπήκε σε ένα δωμάτιο.

Στην έκθεση δεν υπάρχουν πολλά επεξηγηματικά σχόλια, ούτε καν οι χρονολογίες κατασκευής των ρούχων κι αυτό αφήνει τον επισκέπτη να βυθιστεί στην τέχνη του δημιουργού και να καταλάβει γιατί χρειάστηκαν χρόνια για να τελειοποιήσει κάποια από τα σχέδιά του. Κάθε μικροσκοπικό στοιχείο σε αυτά τα βραδινά φορέματα έχει εξεταστεί κι εμπλουτιστεί με μια καινοτομία – σαν αθλητικό ρούχο υψηλής απόδοσης. Τα διάφανα ολομέταξα σιφόν πλαισιώνουν το σώμα σε απανωτά στρώματα χωρίς βάρος, τα βολάν στα πλεκτά μοιάζουν με πέταλα πανέμορφων λουλουδιών, οι αλυσίδες αιωρούνται μαγικά και οι πιέτες είναι τόσο καλά ισορροπημένες ώστε οι παραμικρές ραφές έχουν κρυφτεί, χωρίς να υπάρχει ούτε ένα ελάχιστο σημάδι ανθρώπινου χεριού. Η πίσω πλευρά των ρούχων είναι ευτυχώς ορατή, μέσα από καθρέφτες με οπίσθιο φωτισμό και δίνουν την δυνατότητα στον επισκέπτη να εξετάσει το ρούχο από 360°, πάνω και κάτω από τις αριστουργηματικές φούστες και τα μεσοφόρια.

«Η εμμονή μου είναι να κάνω τις γυναίκες όμορφες. Όταν δημιουργείς έχοντας αυτό στο μυαλό, δεν γίνεται να βρεθείς εκτός μόδας” δήλωσε κάποτε ο τελευταίος μεγάλος των δημιουργών. Τα ρούχα του στην έκθεση Azzedine Alaïa “The Couturier” βεβαιώνουν για τη διαχρονικότητα της τέχνης και της τεχνικής του που διαμόρφωσε την πορεία της ιστορίας μόδας τις τελευταίες δεκαετίες.